XÉT NGHIỆM ĐỊNH LƯỢNG KIỂM SOÁT BỆNH THIẾU MÁU DO MYCOPLASMA SUIS
Tổng quan Mycoplasma suis
Mycoplasma suis (M. suis) lần đầu tiên được phát hiện từ những heo có biểu hiện chứng thiếu máu ở Hoa Kỳ vào năm 1932. Kể từ đó, vi khuẩn này đã được tìm thấy ở hầu hết các khu vực chăn nuôi heo trên thế giới.
M. suis ký sinh hồng cầu heo, làm biến dạng và giảm số lượng hồng cầu, không những thế vi khuẩn này còn gây rối loạn chức năng vận chuyển oxy của hồng cầu và gây thiếu máu truyền nhiễm. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sự sinh trưởng và phát triển của heo, bởi oxy đóng vai trò quan trọng trong quá trình sinh hóa và chuyển hóa.
Heo nhiễm M. suis có biểu hiện vàng da, giảm sinh trưởng, gây tỷ lệ chết cao cho heo sau cai sữa dẫn đến tổn thất lớn cho nhà chăn nuôi. Không chỉ gây thiếu máu, sinh trưởng kém ở heo con, heo thịt mà bệnh còn ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, gây chậm lên giống, có thể sẩy thai, gia tăng số heo chết khi sinh, trên heo hậu bị và heo nái.
Nghiên cứu của Stadler et al. (2021) cho thấy heo nái sinh sản nếu nhiễm M. suis sẽ dẫn đến tỷ lệ chết của heo con sau sinh trung bình là 4,1% trên mỗi ổ.
M. suis lây truyền chủ yếu qua đường máu, có thể bị lây nhiễm qua kim tiêm, dụng cụ phẫu thuật, vết chích côn trùng hút máu… Lây nhiễm dọc có thể xảy ra cho heo con khi heo mẹ nhiễm M. suis, tuy nhiên không phải tất cả heo con đều bị lây nhiễm.
Theo nghiên cứu của Zhongyang et al. (2017) tại Trung quốc, kết quả cho thấy M. suis có thể phát hiện thấy trên heo ở mọi độ tuổi khác nhau kế cả heo giống với tỷ lệ nhiễm trung bình 37,58% trong khi ở Pháp theo nghiên cứu của (Brissonnier et al., 2020) là 55%.
Thật rất đáng cảnh báo khi công bố của Ngô Thị Ngọc Trâm và cộng sự (2024), cho thấy tỷ lệ nhiễm M. suis ở các trang trại heo của Việt Nam trung bình 86,6%, từ những mẫu bệnh phẩm nghi ngờ về lâm sàng.
Tất cả các nghiên cứu đều chỉ ra bên cạnh lây truyền bệnh trong trại, sự lây nhiễm từ bên ngoài vào chủ yếu do việc nhập heo nhiễm vào trong trại.
Dù đã có nhiều nghiên cứu, thông tin về M. suis vẫn còn hạn chế, đặc biệt là ở Việt Nam, và hiện chưa có vắc-xin phòng ngừa. Vì vậy, tầm soát và phát hiện sớm bệnh cùng với điều trị hiệu quả là biện pháp quan trọng để kiểm soát bệnh thiếu máu do M. suis.
Xét nghiệm định lượng kiểm soát Mycoplasma suis
Hiện nay, chưa có quy trình chuẩn hay các bộ kít thương mại được sử dụng chẩn đoán M. suis dựa trên miễn dịch, do đó các kỹ thuật huyết thanh học trong chẩn đoán chưa thể áp dụng. Các phương pháp hiện tại gồm nhuộm Giemsa, PCR và Realtime-PCR, mỗi phương pháp đều có những ưu nhược điểm riêng.
Kỹ thuật nhuộm Giemsa:
Kỹ thuật này chỉ có thể phát hiện vi khuẩn khi nồng độ trong máu cao, thường xảy ra khi heo đã có triệu chứng lâm sàng như vàng da và sinh trưởng kém. Khi xét nghiệm cho kết quả dương tính, cũng có nghĩa là con vật đã bị bệnh nặng. Việc điều trị không đem lại hiệu quả cao, và đa phần các con vật phải được loại thải.
Kỹ thuật PCR:
PCR có độ nhạy cao hơn Giemsa và có thể phát hiện vi khuẩn trong các đàn heo nhiễm mãn tính. Tuy nhiên, phương pháp có thể cho kết quả "âm tính giả" trong những trường hợp sơ nhiễm.
Kỹ thuật Realtime PCR:
Để khắc phục các lỗ hổng trong việc tầm soát xét nghiệm, kỹ thuật Realtime PCR ra đời với độ nhạy và đặc hiệu cao hơn so với PCR truyền thống, giúp phát hiện vi khuẩn sớm và chính xác hơn.
Tuy nhiên với tỷ lệ nhiễm M. suis ở Việt Nam rất cao, việc xét nghiệm định tính M. suis trong trại không mang nhiều ý nghĩa. Do đó, xét nghiệm định lượng M. suis đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát bệnh.
Để giải quyết vấn đề này, R.E.P Labs đã phát triển giải pháp kiểm soát M. suis thông qua xét nghiệm định lượng giúp:
Xác định nồng độ vi khuẩn M. suis trong máu
Đánh giá hiệu quả điều trị M. suis
Đánh giá hiệu quả điều trị M.suis giúp nhà chăn nuôi có xây dựng chương trình điều trị phù hợp, góp phần sử dụng kháng sinh có kiểm soát, có trách nhiệm.
Bệnh thiếu máu do vi khuẩn M. suis ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất trên heo nái, heo con và cả heo thịt. Do đó cần kiểm soát tác nhân gây bệnh và điều trị hiệu quả là rất quan trọng để đảm bảo và nâng cao năng suất chăn nuôi.
R.E.P BIOTECH
Bài viết liên quan:
Sức công phá của Mycoplasma suis trong chăn nuôi và cách kiểm soát
Bài viết liên quan
Copyright © 2020 R.E.P Biotech JSC